Γουέλς, Όρσον

Γουέλς, Όρσον
(Orson Welles, Γουισκόνσιν 1915 – 1985). Αμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου. Καλλιτέχνης με εξαιρετικά πρώιμο ταλέντο, έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο Gate Theater του Δουβλίνου σε ηλικία 16 ετών, εγκαινιάζοντας έτσι μια εκθαμβωτική καριέρα ηθοποιού του θεάτρου, την οποία συνέχισε και στις ΗΠΑ. Εκεί από το 1936 άρχισε να εργάζεται και ως σκηνοθέτης, ξεχωρίζοντας ιδιαίτερα για το ανέβασμα ορισμένων κλασικών –Μάκβεθ και Ιούλιος Καίσαρ του Σαίξπηρ– τους οποίους παρουσίασε ανατρέποντας όλους τους παραδοσιακούς κανόνες. Το 1938 το όνομα του Γ. απέκτησε ξαφνικά διεθνή φήμη, ύστερα από μία ραδιοφωνική εκπομπή με τον Πόλεμο των Κόσμων του Χέρμπερτ Τζ. Γουέλς, την οποία πολλοί ακροατές εξέλαβαν ως εκπομπή επικαίρων που αφορούσε αληθινά γεγονότα. Τρομερό παιδί του κινηματογράφου, επεδίωκε συνεχώς να ανεβάζει τολμηρά και προκλητικά θεάματα, όπως τα: Ο γύρος του κόσμου από το μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες, Μόμπι Ντικ από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μέλβιλ κ.ά. Ο Γ. κατάφερε να δώσει δείγματα μιας πληθωρικής δημιουργικής ζωτικότητας, τα αποτελέσματα της οποίας καμιά φορά πρόδωσαν τις φιλοδοξίες του. Στον κινηματογράφο ο Γ. εμφανίστηκε το 1941 και το πρώτο του έργο ήταν Ο πολίτης Κέιν, στο οποίο η ζωή ενός μεγαλοεπιχειρηματία του Τύπου έδωσε στον σκηνοθέτη την ευκαιρία να πειραματιστεί με μια οπτική γλώσσα απόλυτα πρωτότυπη. Το έργο αυτό, που η κριτική το χαρακτήρισε ως κλασικό του κινηματογράφου, ακολούθησαν άλλα, στα οποία η προσωπικότητα του σκηνοθέτη συχνά αναγκάστηκε να υποχωρήσει μπροστά στις απαιτήσεις της εμπορικότητας, αν και διατήρησε ένα δικό του ύφος. Από τις ταινίες του ξεχωρίζουν: Οι αγέρωχοι Άμπερσον (1942), Η κυρία από τη Σαγκάη (1948), Μάκβεθ (1948), Οθέλος (1951), Μίστερ Αρκάντιν (1955), Ο άρχοντας του τρόμου (1958), Η δίκη (1962), Φάλσταφ (1966) κ.ά. Ερμηνευτής σχεδόν όλων των ταινιών του, ο Γ. πάντα χαρακτήριζε έντονα τους ήρωές του, αν και ορισμένες φορές δεν απέφυγε κάποιον θεατρινισμό. Από τις ερμηνείες του σε έργα άλλων σκηνοθετών, αξίζει ιδιαίτερης μνείας η σύντομη αλλά εντυπωσιακή του εμφάνιση στον Τρίτο άνθρωπο (1949) του Κάρολ Ριντ. Ο Όρσον Γουέλς το 1941 σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε σε ένα από τα κορυφαία φιλμ του 20ού αι., τον «Πολίτη Κέιν».

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Ουέλες, Όρσον — (Orson Welles). Αμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου. Βλ. λ. Γουέλς, Όρσον. Σκηνή από το έργο «Πολίτης Κέιν» του Όρσον Ουέλς. (φωτ. ΑΠΕ) …   Dictionary of Greek

  • κινηματογράφος — Μέσο έκφρασης και παρουσίασης, το οποίο χρησιμοποιεί την τεχνική της αποτύπωσης ακίνητων εικόνων σε φιλμ και της προβολής τους σε οθόνη, μέσω τεχνικών διαδικασιών, οι οποίες δημιουργούν την ψευδαίσθηση της κίνησης. Τα κύριαφαινόμενα που συντελούν …   Dictionary of Greek

  • ηθοποιός — Εκείνος που ερμηνεύει ή αυτοσχεδιάζει μια θεατρική δράση όπου υποδύεται ένα πρόσωπο. Ερμηνευτής είναι ο η. που χρησιμοποιεί τα λόγια άλλων, δηλαδή ενός γραπτού κειμένου που έχει αυτόνομη λογοτεχνική αξία· αυτοσχεδιαστής είναι ο η. που παραμερίζει …   Dictionary of Greek

  • Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… …   Dictionary of Greek

  • Κότεν, Τζόζεφ — (Joseph Cotten, Πίτερσμπουργκ, Βιρτζίνια 1905 – 1994). Αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια, σπούδασε υποκριτική στη Νέα Υόρκη και υπήρξε μέλος του περίφημου Mercury Theater του Όρσον Γουέλς. Πρωτοεμφανίστηκε… …   Dictionary of Greek

  • Λεγκράν, Μισέλ — (Michel Legrand, Παρίσι 1932 –). Γάλλος μουσικοσυνθέτης. Με κλασικές σπουδές στο Ωδείο του Παρισιού, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως πιανίστας συνοδεύοντας διάφορους ερμηνευτές, όπως τη Ζιλιέτ Γκρεκό και τον Μπινγκ Κρόσμπι. Γνώρισε μεγάλη… …   Dictionary of Greek

  • Λιούμπιτς, Ερνστ — (Ernst Lubitsch, Βερολίνο 1892 – 1947). Γερμανός σκηνοθέτης και ηθοποιός του κινηματογράφου. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του σε ηλικία 19 ετών (1911), συμμετέχοντας στο Deutsches Theater του Μαξ Ράινχαρτ. Μέχρι το 1913 είχε ήδη πρωταγωνιστήσει σε… …   Dictionary of Greek

  • Μπράνα, Κένεθ — (Kenneth Branagh, Μπέλφαστ 1960 –). Ιρλανδός ηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Από τα μεγαλύτερα ταλέντα της γενιάς του, πολλοί τον συνέκριναν στο ξεκίνημά του ακόμα και με τον σερ Λόρενς Ολίβιε ή τον Όρσον… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”